Էմիլի Բրոնտեի «Մոլեգին հողմերի դարավանդը» (1847)՝ համաշխարհային գրականության մեծ արժեք ներկայացնող դասական գործերից մեկը, ժամանակին փոխել է ռոմանտիկական արձակի մասին համընդհանուր պատկերացումները: Անբացատրելի սեր, ճակատագիր ու մարդուն ուղորդող անկառավարելի ուժերը. ահա՛ այս գրքի այն թեմաները, որոնք այդքան գրավիչ են դարձնում այն ընթերցողի համար:
1847թ. գրքի լույս տեսնելուց հետո գրական շրջանակներում բուռն քննարկումներ ծավալվեցին առ այն, թե գրական որ հոսանքին է պատկանում ստեղծագործությունը՝ ռոմանտիզմին, թե ռեալիզմին:
Վեպի կոնֆլիկտի վերլուծությունը բացահայտում է ստեղծագործության ռոմանտիկական բնույթը, մասնավորապես` համարելով այն ուշ ռոմանտիզմի շրջանի ստեղծագործություն: Ռոմանտիզմի գեղարվեստական հայեցակարգի առանցքում անձն է, իսկ գլխավոր կոնֆլիկտը՝ հասարակություն-անձ փոխհարաբերությունը: Ըմբոստանալով նյութականի դեմ՝ ռոմանտիկ հերոսը փորձում է գտնել երկրորդ աշխարհ՝ իդեալների ու ներդաշնակության աշխարհ, այդ իսկ պատճառով ճամփորդելու, փախչելու դրդապատճառը բնութագրական է հենց ռոմանտիկ գրականության համար: Վեպի կոնֆլիկտի բազմաշերտությունն արտահայտում է Էմիլի Բրոնտեի ռոմանտիկ աշխարհայացքի էվոլուցիան: Վեպի ստեղծման ժամանակաշրջանը թույլ է տալիս գրողին քննադատորեն մոտենալ իրականության գեղարվեստական ըմբռնման ռոմանտիկ սկզբուքններին:
 |
| Էմիլի Բրոնտե |
Վեպի կոնֆիլկտի բաղադրիչներն ամբողջանում են գլխավոր հերոս Հեդկլիֆի՝ իր սիրելիին՝ Քեթրինին միանալու ձգտման մեջ, եւ հենց դրա իրականացման անհնարինությունը վերածվում է հերոս-իրականություն կոնֆլիկտի:
Գլխավոր կոնֆլիկտին զուգահեռ, վեպում գոյություն ունի նաեւ կրոնական կոնֆլիկտ: Էմիլի Բրոնտեի կողմից կրոնական խնդրի արծարծումը պայմանավորված է ինչպես կենսագրական ու սոցիո-մշակութային գործոններով, այնպես էլ ռոմանտիզմի ավանդույթներով, որը ձգտում է
մարդու հոգևոր աշխարհի նկարագրությանը:
Իր վեպում Էմիլի
Բրոնտեն սինթեզում է ազատություն եւ բնություն
հասկացությունները: Դրանք իրենց ուրույն տեղն
ունեն ռոմանտիզմի գեղագիտական հայեցակարգում, որտեղ բնությունը հակադրվում է քաղաքակարթությանը
եւ իրենից ներակայացնում է «ապաստարան» իրականությունից փախչելու համար, ներդաշնակության եւ իդեալների աշխարհ, որտեղ հերոսն իրեն մարդ
է զգում եւ
կարող է ճանաչել
ինքն իրեն:
Գլխավոր հերոսուհի Քեթրինի կերպարում արտահայտված են բուրժուական
հասարակության ու վերջինիս արժեքների նկատմամբ Բրոնտեի հայացքները: Քեթրինը զոհաբերում է իր սերը հանուն հասարակական
դիրքի ու ժառանգության: Նա խորհրդանշում է հոգևորի ու նյութականի անհամատեղելիությունը, բուրժուազիայի
զազրելի արժեքները:
 |
| Վեպի էկրանավորումների մեկը, 1939թ. |
«Այս վեպը ոչ մի ընդհանուր բան չունի ժամանակաշրջանի գրականության հետ: Այն շատ վատ վեպ, այն լավ վեպ է: Այն տգեղ է, նրա մեջ գեղեցկություն կա: Այն ահավոր, տանջալից, ուժեղ ու կրքով լի գիրք է»,- Սոմերսեթ Մոեմ:
No comments:
Post a Comment